“Te rolki z trzema kołami to czym się różnią od tych z czterema?”
„Te z miękkim butem są jakieś inne niż te w twardym?”
„A jak tutaj jest długa płoza, to znaczy że szybciej będzie?”
…to niektóre z najczęściej zadawanych nam pytań podczas doboru rolek. Są to o tyle ciekawe pytania, że ilość i rozmiar kół czy rozmiar płozy w rolkach to często bardzo modularna rzecz, którą możemy zmieniać w trakcie użytkowania, a już miękka lub twarda skorupa to bardzo permanentne, niezmienne elementy rolki. W tym artykule postaramy się więc wyjaśnić różnice pomiędzy różnymi rodzajami rolek do różnych dyscyplin, oraz naświetlić Wam które z nich możecie dostosować w swoich rolkach do potrzeb danych stylów jazdy, a które różnice są już „na stałe” 🙂
Spis treści:
Jakie są główne style jazdy na rolkach i czym się różnią?
Jak dobrać koła do stylu jazdy?
Jak dobrać odpowiedni rozmiar płozy?
Jakie elementy „nadwozia” można dopasować do swojej dyscypliny?
Jakie są główne style jazdy na rolkach i czym się różnią?
Dyscyplin jazdy na rolkach można wyodrębnić dość dużo, a na ich różnorodność ma wpływ np. rozwój technologii sprzętowej czy wpływy z innych sportów. Na potrzeby tego artykułu najpierw wyodrębnijmy sobie style rolkarstwa oraz różnice sprzętowe między nimi, które możecie sobie szybko przewertować poniżej, a jeśli je znacie, to możecie kliknąć tutaj, aby przeskoczyć do następnej sekcji:
🏃♂️ FITNESS
Cel: Jazda lekka, dla zdrowia, cardio, tempo spacerowe
But:
- Miękki, usztywniany jedynie w cholewce
- Wygodny i dobrze wentylowany, z małym wsparciem kostki
Koła i płoza:
- Duże koła (80–110 mm) które rekompensują gorsze osiągi tego typu rolek wynikające z miękkości buta
- Dłuższa płoza, stabilna, mniej zwrotna, również rekompensuje miękkość buta
Dla kogo: Początkujący, osoby jeżdżące rekreacyjnie i dla zdrowia
🏢 FREERIDE
Cel: Miejska jazda, schody, szybkie zakręty i jazda między ludźmi
But:
- Twarda lub pół-twarda skorupa, wysoko spięta cholewka
- Dobra ochrona stopy, ale trochę luzu w dopasowaniu dla komfortu
Koła i płoza:
- Koła 76–80mm
- Krótka płoza (zwykle 243 mm), bardzo zwrotna
- Układ kół typu “flat” czasem z możliwością rockeringu
Dla kogo: Średniozaawansowani, lubiący wyzwania i sport rolkarze miejscy
🤸♂️ FREESKATE
Cel: Precyzyjna jazda miejska, techniczne manewry, skoki, triki
But:
- Sztywna skorupa, ścisłe dopasowanie
- Bardzo wytrzymały i responsywny liner, często zintegrowany ze skorupą
Koła i płoza:
- Koła 72–80 mm, często dopasowane do wzrostu i rozmiaru rolki, a nie do konkretnego modelu
- Sztywna płoza CNC, maksymalna kontrola i zwrotność
- Czasem przygotowane do slidów lub tricków, lub możliwość rockeringu
Dla kogo: Zaawansowani, techniczna jazda, intensywna eksploracja miasta
🪖 AGGRESIVE
Cel: Skatepark – grindy, poręcze, rampy, tricki
But:
- Plastikowa, stosunkowo luźna skorupa, niska cholewka
- Dodatkowe osłony, sole plate
Koła i płoza:
- Bardzo małe koła (55–60 mm), czasem anti-rocker
- Zazwyczaj kompozytowa (plastikowa) + groove do grindowania
Dla kogo: Skaterzy parkowi, miłośnicy tricków, styl podobny do deskorolki
🎯 SLALOM
Cel: Jazda pomiędzy kubeczkami – precyzja, zwrotność, freestyle i taniec na rolkach
But:
- Twarda, bardzo dopasowana, ciasna skorupa, bardzo duża responsywność
- Bardzo dobre trzymanie stopy, zintegrowany lub bardzo ciasny liner
Koła i płoza:
- Koła 72–80 mm w zależności od rozmiaru stopy i wzrostu
- Rocker, bardzo krótka płoza (219-243 mm) dla maksymalnej zwrotności
Dla kogo: Techniczni skaterzy, entuzjaści stylu i precyzji
🧙♂️ WIZARD
Cel: Płynna, taneczna jazda miejska, kreatywne ruchy, tricki inspirowane nartami i jazdą figurową
But:
- Twardy but podobny do freeskate i slalom
- Solidne trzymanie stopy
Koła i płoza:
- Średnie lub duże koła (76–100 mm)
- Rocker, płoza dużo dłuższa niż w większości innych rolek
Dla kogo: Zaawansowani, kreatywni, osoby łączące styl, płynność i kontrolę
⛸️ FIGURE
Cel: Figury, piruety, taniec – odpowiednik łyżwiarstwa figurowego
But:
- But przypomina łyżwę figurową – sztywny, klasyczny design
- Czasem z krótkim obcasem, unibody (cholewka i but to jednolita część)
Koła i płoza:
- Małe, średnio-twarde koła
- Bardzo krótka płoza, toe-stop (hamulec z przodu, a nie z tyłu)
Dla kogo: Tancerze, artyści, miłośnicy stylu i jazdy klasycznej
🏁 MARATON
Cel: Szybka jazda na długim dystansie, zawody, maratony
But:
- Niski but (low cut – bez cholewki), karbonowy lub z włókna szklanego
- Minimalna amortyzacja – maksymalne przełożenie mocy
Koła i płoza:
- Bardzo duże koła (100–125 mm)
- Długa, sztywna płoza – dla stabilności i prędkości
Dla kogo: Zaawansowani i sportowcy, szybkość i wydolność
Dla niewprawionego oka czasem różnice między dyscyplinami mogą być ciężkie do zauważenia – jazda SLALOMOWA i WIZARDOWA mają wspólne korzenie w jeździe FIGUROWEJ, a jazda FREESKATE i WIZARDOWA łączą w sobie cechy jazdy AGRESYWNEJ. Spróbujmy więc zacząć od spodu rolek i przyjżyjmy się kołom:
Jak dobrać koła do stylu jazdy?
Koła mają kilka cech, z których każda na swój sposób oddziałuje na styl jazdy:
- Twardość
- Zazwyczaj miękkie koło (80A-82A) warto zakupić do jazdy FITNESS, zwłaszcza jeśli chodzi o damskie rolki, oraz do hokeja czy dyscypliny zwanej bladecross i skatecross, gdzie ważna jest duża przyczepność, a niska żywotność koła to nie problem.
- Średnia miękkość (84A-86A) jest bardziej do jazdy FREERIDE czy FREESKATE gdzie potrzeba równowagi między przyczepnością, a długowiecznością koła i prędkością.
- Wysoką sztywność (88A-90A) oraz koła o sztywności X-Firm, XX-Firm itd. zalecamy kupować do jazdy szybkiej, np. do MARATONU. Dzięki temu prędkość jest maksymalna, bo koło nie powoduje tarcia i daje mocne wybicie i zwrot energii. Twardsze koła zalecamy też pod męskie rolki, które statystycznie noszą cięższych rolkarzy, więc nie będą tak szybko się zużywać.
- Profil
- Ostry profil (od frontu wyglądający jak ołówek) warto wybrać do rolek, które mają jechać szybko, jak MARATONOWE, lub do rolek, które mają ostro skręcać, jak w hokeju lub bladecrossie.
- Okrągły profil (od frontu wyglądający jak półkole) nadawać się będzie lepiej do jazdy, w której jeździmy po mieście i ogólnie się przemieszczamy, ale dużo skaczemy i lądujemy (FREESKATE i WIZARD) bo da nam dużo stabilności. Będzie też dużo lepszy do dyscypliny znanej jako slide.
- Agresywny profil (prawie prostokątny) warto zastosować wtedy, kiedy jeździmy już głównie AGRESYWNIE, czyli po skateparku. Koła takie dają największą stabilność, ale jednocześnie największe tarcie, więc obniżają prędkość.
- Rozmiar
- Rozmiar koła niestety jest już raczej niezmienny w danej parze rolek. Jeśli mamy płozę 4x80mm, to używamy kół o średnicy 80mm – większych kół nie ma jak dać, bo się nie zmieszczą, a mniejszych kół, poza bardzo drobnymi wyjątkami, nie ma po co. Rozmiar koła zależny jest od rozmiaru płozy – męskie rolki czasem mają dłuższą szynę, ponieważ są zamontowane dla większych rozmiarów stopy, a damskie rolki mniejszą, z uwagi na mniejszą rozmiarówkę. Przejdźmy więc odrobinę dalej wzwyż rolek i porozmawiajmy o płozach 🙂
Jak dobrać odpowiedni rozmiar płozy?
Płoza również ma kilka ważnych cech, ale nie omówimy tutaj wszystkich. Niektóre z nich, tak jak metoda wykonania (CNC, odlew) czy rodzaj montażu (UFS, 165, 195, Trinity) są istotne, ale nie wpływają zbytnio na styl i dyscyplinę jazdy. Omówimy więc te, które wpływają, i to bardzo, począwszy od dedykowanego rozmiaru kół. Rozmiar kół, jak już wspomnieliśmy, jest zależny od rozmiaru płozy, więc często dla mniejszej stopy mamy mniejsze koła, a dla większej większe, aby długość płozy była relatywna do długości stopy. Są jednak powody, dla których ktoś mógłby chcieć zmienić sobie płozę na dłuższą, krótszą lub w ogóle inną:
- Długa płoza (4x koła 90mm – 100mm) to płoza do jazdy szybkiej. Jej długość sprawia, że promień skrętu znacznie się zwiększa, a wraz z nim maleje zwinność i skrętność. Dzięki tak długiej płozie mamy mocne odepchnięcie, dość dobre zachowanie prędkości i stabilność przy większych prędkościach. Takie płozy są więc dla ludzi, którzy jeżdżą MARATON lub w niektórych wypadkach FITNESS (ale na długich, prostych trasach, jak drogi serwisowe lub arterie większych miast)
- Średnia płoza (4x koła 76mm – 84mm) to rozwiązanie standardowe, widywane w większości rolek na sklepowych półkach czy na nogach rolkarzy. Jest to swego rodzaju klasyka gatunku, która daje nam niższe osadzenie nad ziemią, a więc lepszą intuicyjność jazdy, a krótsza płoza sprawi, że będziemy ostrzej i szybciej wchodzić w zakręty, a zarazem ułatwi nam znacznie wszelkie triki – od najprostszej przekładanki, po zaawansowane rotacje i skoki, a więc są to główne płozy rolkarzy jeżdżących FREESKATE.
- Płozy 3-kołowe (3x koło 100mm – 125mm) to przede wszystkim prędkość. Im większe koło, tym dalej przejedziemy na jednym jego obrocie, a więc stride’y (odepchnięcia) będą powolne i spokojne, a mimo tego będą dawać nam dużą prędkość. Można to łatwo i trafnie porównać do wysokiej przerzutki w rowerze – pedałujemy powoli, a jedziemy szybko. Usunięcie jednego z kół (bo mamy 3 zamiast typowo 4) sprawia, że mimo dużego koła, płoza jest krótka, a więc zwinna i skrętna, co sprawia, że lubią ją rolkarze wykonujący FREERIDE i MARATON.
- Płozy rockerowane (znane również jako „banan”) to płozy, w których pierwsze i ostatnie koło są przesunięte w górę o 1-2mm. Wygląda to mniej więcej tak – oOOOo lub oOOo. Dzięki temu, że tylko te środkowe koła stykają się z podłożem, mamy efektywną długość płozy na poziomie nawet 80mm, a nie jak w przypadku „normalnych” płóz – od 219mm do 335mm. Daje to niezrównaną zwinność i lekkość manewrów, ale znacząco utrudnia jazdę przed siebie. Takie płozy wykorzystywane są więc praktycznie tylko i wyłącznie do jazdy artystycznej – do tańca, do WIZARD (gdzie płoza ma 4 duże koła lub 5 małych), SLALOM (gdzie są to 4 małe koła) oraz FIGURE (gdzie małych kół jest 3 + toe-stop). Tutaj właśnie bardzo często zauważa się, że damskie rolki mają mniejszą płozę (np. 219mm) a męskie rolki dłuższą (243mm) z uwagi na różnice w rozmiarach stopy, a co za tym idzie – długości buta.
- Płozy agresywne spotykane są tylko w rolkach (niespodzianka) agresywnych. O ile raczej nigdy nie dobiera się płozy agresywnej do rolki, które nie jest agresywna, to jak najbardziej można zrobić odwrotny zabieg – masz rolkę agresywną, ale znudziło ci się jeżdżenie po skateparku? Wykręć szynę i zamontuj jedną z powyższych opcji dla różnorodności 🙂 Przez ostatnie lata dużo rolkarzy agresywnych migruje do stylu WIZARD, a rolki agresywne, po wymianie na długą płozę rockerowaną nadają się do tego idealnie.
Dobór łożysk do stylu jazdy
Łożyska to nieco bardziej drobiazgowy temat, różnice pomiędzy nimi są dość marginalne, przynajmniej w porównaniu do wcześniej wymienionych części. Pominiemy tutaj klasyfikację łożysk (ABEC, ILQ, SG, MW itd.), materiał (carbon, ceramika, tytan) oraz ich osłony (C-ring, SRCS) bo nie wpływają one znacząco na styl jazdy, ale opiszemy zwrócimy szczególną uwagę na ilość kulek w łożysku:
- 6 dużych kulek spotykamy w łożyskach do jazdy szybkiej, czyli MARATON lub czasem FREERIDE. Duże kulki to duża prędkość maksymalna i utrzymanie prędkości.
- 7 średnich kulek dobieramy do rolek, w których chcemy zachować balans między przyśpieszeniem a prędkością, czyli np. do jazdy FREESKATE lub WIZARD.
- 8 małych kulek wybieramy do rolek, w których albo musimy szybko się rozpędzić i szybko wyhamować (np. w zawodach Bladecross) lub w rolkach AGGRESIVE, SLALOM i FIGURE, gdzie istotna jest odporność łożyska na wstrząsy i skoki, bo małe kulki dają więcej miejsca na grubsze, trwalsze pierścienie.
Jakie elementy „nadwozia” można dopasować do swojej dyscypliny?
Tutaj temat już trochę się zamyka, bo jak wspominaliśmy na wstępie – „buda” rolki jest raczej niezmiennym elementem, którego się nie wymienia. Można wymienić np. liner (jeśli rolka go posiada) aby zwiększyć sobie komfort i dopasować rolkę do stopy, ale nie ma to wiele wspólnego z konkretnymi dyscyplinami. Poniżej znajdziecie jednak elementy, które według nas warto dopasować do swojego stylu jazdy:
- Klamra dolna (45°) – Mamy do wyboru kilka rozwiązań. Możemy wstawić plastikową klamrę zatrzaskową lub z pompką. W ten sposób rolka będzie bardzo mocno zapięta, co ma znaczenie np. w SLALOMIE lub jeździe FREESKATE. Możemy zamiast tego zakupić rzep który będzie trzymał nieco lżej, ale za to będzie „pracował” i odginał się wraz z cholewką, co ma ogromne znaczenie dla komfortu rolkarzy AGRESYWNYCH i FITNESS którzy potrzebują rolek o miękkim, przyjemnym zgięciu. Trzecią opcją jest po prostu wyrzucenie jakiejkolwiek klamry i pozostawienie tego miejsca pustym. Często spotyka się to u rolkarzy FREERIDE, którzy potrzebują przede wszystkim komfortu.
- Toe Protector, czyli po prostu osłonka na czubek rolki to coś, co przyda się rolkarzom WIZARD i SLALOM, bo robią oni triki które często uszkadzają front skorupy przez zdzieranie lub obijanie.
- Koła świecące np. marki Luminous lub Moonbeams będą miały znaczenie dla każdego stylu jazdy uprawianego w nocy, ale zwłaszcza dla miłośników FREERIDE i FREESKATE, które cześto uprawiane są w porach wieczornych i w mieście, gdzie widoczność jest kluczowa.
…A coś poza rolkami?
Mamy też dużo innych części ekwipunku rolkarza – ochraniacze, kask, plecak, skarpety i akcesoria, ale o tym porozmawiamy innym razem 🙂